16. rocznica śmierci Jana Pawła II

2 kwietnia przypada rocznica śmierci Karola Wojtyły - papieża Jana Pawła II, pełniącego swoją posługę w latach 1978-2005. Poniżej prezentujemy sylwetkę papieża-Polaka, którego pomnik zlokalizowany jest w centrum miasta, przy ul. Piłsudskiego w Łukowie.

Karol Józef Wojtyła urodził się 18 maja 1920 r. w Wadowicach jako drugi syn Karola Wojtyły seniora i Emilii z Kaczorowskich. Miał starszego o 14 lat brata Edmunda, a także siostrę Olgę, która zmarła kilkanaście godzin po narodzeniu. Ojciec Karola Wojtyły był urzędnikiem administracji wojskowej w stopniu porucznika, a matka zajmowała się prowadzeniem domu, dorywczo dorabiając także jako szwaczka. W domu Wojtyłów panowała religijna atmosfera, a oni sami cieszyli się szacunkiem wśród mieszkańców.

Karol Wojtyła w dzieciństwie nazywany „Lolkiem” uchodził za utalentowanego i wysportowanego chłopca. Regularnie grał w piłkę nożną, jeździł na nartach, wspólnie z ojcem odbywał wycieczki krajoznawcze, a także spacery po okolicy Wadowic. Dzieciństwo przyszłego duchownego naznaczone było jednak śmiercią najbliższych. W 1929 r. zmarła matka Karola Wojtyły, a w listopadzie 1932 r. na szkarlatynę zmarł jego brat Edmund.

W 1930 r. Wojtyła rozpoczął naukę w gimnazjum w Wadowicach, w którym objawił się jego talent pisarski i aktorski. Przyszły papież wstąpił też do kółka ministranckiego. Dalej grał w piłkę nożną, szczególnie na pozycji bramkarza. W 1938 r. po maturze rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Przeprowadził się wówczas z ojcem do tego miasta i zamieszkał przy ulicy Tynieckiej 10.

Studia polonistyczne przerwał wybuch II wojny światowej i wkroczenie wojsk niemieckich do Krakowa. Wojtyła zmuszony został podjąć pracę fizyczną w zakładach chemicznych „Solvay”, boleśnie przeżył też śmierć swojego ojca w 1941 r. Wspólnie z przyjaciółmi założył też Teatr Rapsodyczny, który pomógł mu poradzić sobie ze stratą Karola Wojtyły seniora.

W 1942 r. Karol Wojtyła podjął decyzję o studiowaniu teologii i wstąpił do tajnego seminarium duchownego. Życie dzielił na poranne asystowanie przy mszy księciu metropolicie Adamowi Sapiesze, a potem pracował w „Solvayu”. Noce natomiast poświęcał nauce. W latach 1945-1946 pracował na uczelni jako asystent i prowadził seminaria z historii dogmatu. W 1946 r. ukończył studia teologiczne i obronił pracę magisterską.

Po wojnie, w sierpniu 1946 r. przyszły papież ukończył celująco studia teologiczne, a 1 listopada otrzymał święcenia kapłańskie z rąk kardynała Sapiehy. Udał się do Rzymu, gdzie podjął kolejne studia - na Papieskim Uniwersytecie Dominikańskim „Angelicum”. Spotkał tam Ojca Pio, który według relacji niektórych osób miał przepowiedzieć Karolowi Wojtyle, że zostanie papieżem.

Po powrocie do kraju Wojtyła skierowany został do jednej z podkrakowskich miejscowości, gdzie pracował jako wikary. Objął też funkcję wikarego w parafii św. Floriana w Krakowie, gdzie prowadził również duszpasterstwo dla młodzieży. Wojtyła jeździł z młodymi na pielgrzymki, wędrówki górskie i spływy kajakowe, zyskał też przydomek „Wujek”. Na podstawie swoich relacji i rozmów z małżeństwami oraz młodymi ludźmi, tworzył teksty publicystyczne i eseje filozoficzne. Po śmierci kardynała Sapiehy w 1951 r. oddał się także pracy naukowej, wykładał m.in. na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.

W 1958 r. Wojtyła został biskupem pomocniczym Krakowa, stając się jednocześnie najmłodszym w historii polskim duchownym, który otrzymał tego rodzaju tytuł. Wyniesienie do rangi biskupa pomocniczego pociągało za sobą nowe obowiązki - m.in. walkę o pozwolenie na budowę kościoła w Nowej Hucie, mieście mającym uchodzić za wzór polskiego socjalizmu. Równocześnie przyszły papież brał aktywny udział w II Soborze Watykańskim, który ustanowił nowe prawa kościelne, regulował też zasady wiary i moralności. 8 marca 1964 r. na Wawelu duchowny z Wadowic otrzymał już tytuł arcybiskupa metropolity krakowskiego, o czym pół roku wcześniej został poinformowany telefonicznie przez samego papieża Pawła VI. Zgoda na objęcie funkcji zaaprobowana została także przez ówczesne władze Polski Ludowej, które odrzucając inne kandydatury wysuwane przez prymasa Stefana Wyszyńskiego, błędnie założyły, że Wojtyła nie będzie się interesował kwestiami politycznymi w kraju i że uda się go skłócić z prymasem.

26 czerwca 1967 r. papież Paweł VI mianował arcybiskupa Wojtyłę kardynałem, zaś mianowany zajął się wprowadzaniem na gruncie lokalnym wskazań II Soboru Watykańskiego. Zorganizował m.in. system nauczania religii poza szkołą, prowadził spotkania dla par i małżeństw. Dalej prowadził prace badawcze, wykładał na KUL w Lublinie, uczestniczył także w pracach kolejnych kongresów teologów polskich oraz w międzynarodowych zjazdach teologicznych. Odbywał podróże do Stanów Zjednoczonych, Kanady, Australii i Republiki Federalnej Niemiec. Brał udział w Synodach Biskupów w Watykanie, gdzie dał się poznać jako jeden z najbardziej aktywnych uczestników.

W 1976 r. Karol Wojtyła został poproszony o przeprowadzenie rekolekcji dla Kurii Rzymskiej, co było wyjątkowym wyróżnieniem. W 1978 r. wspólnie z kardynałem Stefanem Wyszyńskim przybył do Rzymu, by uczestniczyć w uroczystościach pogrzebowych papieża Pawła VI, a następnie w konklawe, które miało wybrać następcę św. Piotra. Po drugim konklawe, zwołanym po śmierci papieża Jana Pawła I, 16 października 1978 r. w ósmym dniu głosowaniu kardynał Karol Wojtyła został wybrany na papieża i przybrał imię Jana Pawła II. Wynik wyboru ogłoszono o godzinie 18:44, a formalna inauguracja pontyfikatu miała miejsce w trakcie mszy św. na placu św. Piotra 22 października 1978 r.

Jan Paweł II był pierwszym papieżem z Polski, pierwszym po 455 latach następcą św. Piotra niebędącym Włochem i najmłodszym papieżem od 1864 r. Jego pontyfikat trwał ponad 26 lat i był trzecim co do długości w dziejach Kościoła. W momencie wyboru na Stolicę Piotrową Wojtyła miał bowiem 58 lat.

Wybór papieża Polaka miał szczególny wpływ na wydarzenia w Europie Wschodniej i w Azji w latach 80. i 90. XX wieku, w szczególności na przemiany demokratyczne w Polsce i w innych krajach bloku wschodniego. Za główny cel swojego papiestwa Jan Paweł II postawił sobie transformację i zmianę położenia Kościoła katolickiego, przyczynił się do poprawienia relacji Kościoła z judaizmem, islamem, z Kościołem prawosławnym oraz Wspólnotą anglikańską. Papież chętnie spotykał się z wyznawcami różnych wyznań i religii, lecz w kwestiach światopoglądowych dotyczących m.in. kapłaństwa kobiet, czy seksualności cechował się konserwatyzmem.

W trakcie pontyfikatu Jan Paweł II odwiedził 129 krajów, beatyfikował 1340 osób i kanonizował 483 - więcej niż wszyscy jego poprzednicy w okresie pięciu poprzedzających wieków. Do czasu swojej śmierci powołał większość składu Kolegium Kardynałów, konsekrował znaczną liczbę biskupów na świecie i wyświęcił wielu księży. Był też autorem wielu encyklik i dokumentów. Jako głowa kościoła, a także państwa watykańskiego odbywał oficjalne i nieoficjalne spotkania z głowami państw i premierami.

Udzielał też audiencji wielu osobom, zainaugurował ogólnoświatowe religijne wydarzenie dla młodych - Światowe Dni Młodzieży W czasie licznych podróży zagranicznych Jan Paweł II często odwiedzał narody, które doświadczyły wojny. Wiele podróży miało charakter ekumeniczny. Dwukrotnie przemawiał w siedzibie ONZ w Nowym Yorku, odwiedził komunistyczną Kubę, a w roku 2000 pielgrzymował do Ziemi Świętej. Wtedy też modlił się pod Ścianą Płaczu w Jerozolimie. Polskę odwiedził 8 razy.

Papież zaczynał swój pontyfikat w pełni sił. Jego zdrowie nadszarpnął zamach na życie 13 maja 1981 r. Wówczas na placu św. Piotra Mehmet Ali Agca strzelił do papieża z odległości 3,5 metra. Papież swoje cudowne ocalenie przypisał wstawiennictwu Matki Bożej. W kolejnych latach widać było, że Jan Paweł II cierpi na chorobę Parkinsona, która stopniowo się pogłębiała. Mimo wszystko papież Polak wciąż podróżował i do końca z pełnym zaangażowaniem pełnił swoją posługę. Niedługo przed śmiercią stracił głos i nie mógł przemawiać do wiernych. Zmarł 2 kwietnia 2005 r. o godzinie 21:37, a jego pogrzeb odbył się 8 kwietnia. W uroczystościach pogrzebowych na placu św. Piotra w Rzymie uczestniczyło 300 tysięcy wiernych, w tym oficjalne delegacje z ponad 150 państw, a 2 miliardy osób oglądało transmisję pogrzebu w telewizji. Trumna z ciałem Karola Wojtyły spoczęła w podziemiach bazyliki św. Piotra.

Proces beatyfikacyjny Jana Pawła II rozpoczął się miesiąc po jego pogrzebie, z pominięciem tradycyjnego pięcioletniego okresu oczekiwania. Jan Paweł II został beatyfikowany 1 maja 2011 r., po czym 27 kwietnia 2014 r. został kanonizowany, równocześnie z papieżem Janem XXIII. Wydarzenie to przeszło do historii Kościoła z powodu ogłoszenia świętymi dwóch papieży w obecności dwóch biskupów Rzymu - urzędującego Franciszka i emerytowanego Benedykta XVI.