Zbliża się okres letni, kiedy miejsca takie jak place zabaw są coraz intensywniej użytkowane przez dzieci. Właściwy stan techniczny tych obiektów jest niezwykle istotny przede wszystkim ze względu na bezpieczeństwo najmłodszych użytkowników.
Utrzymywanie i użytkowanie miejsc zabawy i rekreacji dzieci, takich jak place zabaw, jest obowiązkiem ich właścicieli i zarządców. Przeprowadzanie kontroli i przeglądów technicznych, jak również realizacja zaleceń, które mogą być formułowane w ich wyniku, zapewniają odpowiedni stan techniczny tych urządzeń. W efekcie w istotny sposób przyczyniają się do zwiększenia bezpieczeństwa wszystkich użytkowników.
Obowiązki właścicieli i zarządców obiektów budowlanych
Obowiązek utrzymania obiektów budowlanych, w tym obiektów małej architektury, znajdujących się m.in. na placach zabaw, w należytym stanie technicznym wynika z ustawy – Prawo budowlane.Tak samo jak zapewnienie ich bezpiecznego użytkowania. Obiekt budowlany należy:
- użytkować w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska
- utrzymywać w należytym stanie technicznym i estetycznym, i nie dopuszczać do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej.
Szczegółowe wymagania znajdują się w Polskich Normach z grupy PN-EN 1176: Wyposażenie placów zabaw i nawierzchnie. Zobowiązują one właścicieli i zarządców do przeprowadzania regularnych przeglądów technicznych.
Obiekty małej architektury
Na terenie placów zabaw do obiektów małej architektury zaliczamy na przykład:
- piaskownice,
- huśtawki,
- drabinki,
- karuzele,
- bramki,
- urządzenia wspinaczkowe,
- zjeżdżalnie.
Cel kontroli
Place zabaw powinny przechodzić okresowe przeglądy. Ich celem jest wykrycie usterek, które wynikają ze zużycia, wandalizmu i działania warunków atmosferycznych, takich jak mróz, deszcz czy upał. Utrzymanie ich w należytym stanie technicznym wiąże się z wykonywaniem napraw i remontów oraz poddawaniem ich kontroli pod względem bezpieczeństwa użytkowania. Na integracyjnych placach zabaw dodatkowo należy zwracać uwagę na zgodne z przeznaczeniem użytkowanie obiektów małej architektury dedykowanych osobom z niepełnosprawnościami.
Kto i kiedy przeprowadza kontrole i przeglądy
Przepisy wskazują, że kontrole urządzeń na placach zabaw powinny być przeprowadzane raz na pięć lat przez osoby, które posiadają uprawnienia budowlane. Zaś przeglądy techniczne powinni przeprowadzać:
- właściciele i zarządcy:
- przeglądy regularne – przynajmniej raz w tygodniu – należy sprawdzić stan wszystkich urządzeń oraz czystość nawierzchni, to tzn. oględziny,
- przeglądy funkcjonalne – co 1-3 miesiące – należy skontrolować zużycie urządzeń, ogrodzenia, wyposażenia dodatkowego.
- podmiot zewnętrzny:
- przeglądy coroczne główne – podczas takiej kontroli należy sprawdzić m.in.: zużycie urządzeń, stan fundamentów, nawierzchni, a także bezpieczeństwo tych sprzętów, które były naprawiane w ciągu roku.
Zakres kontroli
Należy sprawdzać nie tylko urządzenia, z których korzystają dzieci, ale cały plac. W zakres kontroli włącza się także ścieżki, siedzenia, ogrodzenia i wejścia. Spostrzeżenia z przeglądów powinny być zawarte w Dzienniku placu zabaw, a protokoły z okresowych kontroli winny być do niego dołączone.
Wyciąg z przepisów karnych
- Kto utrzymuje obiekt budowlany w nienależytym stanie technicznym lub nie zapewnia bezpieczeństwa użytkowania obiektu podlega grzywnie nie mniejszej niż 100 stawek dziennych, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Reguluje to art. 91a ustawy – Prawo budowlane
- Kto nie zapewnia wykonania okresowej kontroli podlega karze grzywny. Reguluje to art. 93 pkt 8 ustawy – Prawo budowlane
Podstawa prawna:
- Ustawa – Prawo budowlane: art. 3 ust. 4 c, art. 61 pkt 1, art. 5 ust. 1 pkt 1-7 i ust. 2, art. 91a, art. 93 pkt 8.
- Polskie Normy z grupy PN-EN 1176: Wyposażenie placów zabaw i nawierzchnie, w tym PN-EN 1176-2+AC:2020-01 Wyposażenie placów zabaw i nawierzchnie. Część 2: Dodatkowe szczegółowe wymagania bezpieczeństwa i metody badań huśtawek oraz PN-EN 1176-7:2020-09 Wyposażenie placów zabaw i nawierzchnie. Część 7: Wytyczne dotyczące montażu, kontroli, konserwacji i eksploatacji.